Ludzki organizm jest narażony na szereg czynników zewnętrznych i wewnętrznych, które mogą prowadzić do niedoborów antyoksydantów. Antyoksydanty są związkami chemicznymi, które pomagają neutralizować działanie wolnych rodników, które mogą uszkadzać komórki i tkanki. Niedobory antyoksydantów mogą prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, dlatego istotne jest zrozumienie przyczyn tych niedoborów i znalezienie sposobów na ich uzupełnienie.
Trzy główne powody niedoborów to:
- niewłaściwa dieta - wielu ludzi nie spożywa wystarczającej ilości owoców, warzyw i innych produktów bogatych w antyoksydanty. Zamiast tego, dieta wielu osób opiera się na wysoko przetworzonych produktach spożywczych, które są ubogie w składniki odżywcze, w tym antyoksydanty. Brak różnorodności w diecie może prowadzić do niedoborów specyficznych antyoksydantów, takich jak witamina C, witamina E, beta-karoten i flawonoidy.
- palenie tytoniu - papierosy zawierają wiele substancji chemicznych, które powodują powstawanie wolnych rodników w organizmie. W rezultacie organizm musi wytwarzać większą ilość antyoksydantów, aby zneutralizować te wolne rodniki. Długotrwałe palenie tytoniu może wyczerpać zasoby antyoksydantów w organizmie, co prowadzi do niedoborów i zwiększa ryzyko wystąpienia chorób, takich jak choroby serca, nowotwory i choroby układu oddechowego.
- stres oksydacyjny - czyli stan, w którym organizm produkuje nadmiar wolnych rodników lub nie jest w stanie wytworzyć wystarczającej ilości antyoksydantów, aby je zneutralizować. Ten stan może być spowodowany różnymi czynnikami, takimi jak zanieczyszczenie środowiska, promieniowanie UV, przewlekłe infekcje, niewłaściwa dieta i palenie tytoniu. Prowadzi on do uszkodzenia komórek i tkanek, przyspieszenia procesu starzenia, a także zwiększenia ryzyka wystąpienia chorób, takich jak choroby serca, cukrzyca, choroby neurodegeneracyjne i nowotwory.
Witamina E – jak rozpoznać niedobór tokotrienoli?
Witaminy z tej grupy są związkami organicznymi, powszechnie uważanymi za naturalne antyoksydanty. Co istotne, jednymi z najważniejszych związków wchodzących w skład witaminy E są tokotrienole. O ile ich niedobór u osób odżywiających się zdrowo jest rzadki, może pojawić się gdy dieta nie jest odpowiednio zbilansowana. O konieczności zmiany nawyków żywieniowych mogą świadczyć takie objawy jak anemia, zmęczenie, zaburzenia funkcjonowania mięśni, kłopoty z koncentracją, problemy ze wzrokiem, wypadanie włosów, niepłodność, podatność na infekcje czy często pojawiające się stany zapalne. Istnieje wiele dowodów na to, że związki te mogą zapobiegać chorobom układu krążenia i działać przeciwzakrzepowo, neuroprotekcyjnie oraz przeciwnowotworowo. Niedostateczna ilość tokotrienoli w organizmie może sprzyjać także powstawaniu żylaków, wysuszeniu i łuszczeniu się skóry, przyspieszeniu pulsu oraz brązowemu zabarwieniu skóry.
Dlatego, jeśli rozpoznamy u siebie powyższe objawy, warto wzbogacić swoją dietę o wyjątkową formę witaminy E - tokotrienole. Warto jednocześnie pamiętać, że witamina E nie jest odporna na promieniowanie słoneczne oraz mrożenie — z uwagi na to, produkty w nią bogate powinny być przechowywane w ciemnym miejscu i nie powinny być zamrażane. Alternatywą mogą być także suplementy diety. Warto zwrócić uwagę na to, aby zawartość suplementu była przede wszystkim witamina E w formie tokotrienoli - badania naukowe pokazują najlepsze działanie właśnie tej frakcji witaminy na ludzki organizm.
Niedobór koenzymu Q10 - objawy
Koenzym Q10 jest związkiem naturalnie występującym w organizmie każdego człowieka. Z wiekiem jego poziom jednak spada, co może wiązać się z różnego rodzaju objawami. Jak zatem rozpoznać niedobór koenzymu Q10? Do najbardziej charakterystycznych objawów, mogących występować w przypadku niedostatecznej ilości tego związku w naszym organizmie należy przewlekłe zmęczenie, spadek odporności związany z możliwością zachorowania na choroby przewlekłe czy problemy z układem krążenia.
Niedobór Astaksantyny
Astaksantyna produkowana jest naturalnie przez algi, jednak może być także wytwarzana syntetycznie. Choć jest związkiem nadal badanym pod kątem swoich właściwości, uważa się, że łagodzi ona uczucie dyskomfortu związanego ze zmęczeniem oczu, może pomóc w poprawieniu pamięci, obniżać ciśnienie krwi i poziom złego cholesterolu. Astaksantyna może więc pomóc w walce z wieloma dolegliwościami, z jakimi zmagają się seniorzy, choć nie występuje naturalnie w naszych organizmach, dlatego nie można badaniami rozpoznać jej niedoboru. Jest to jednak jeden z najsilniejszych antyoksydantów w naturze. Wykazuje bardzo silne działanie przeciwzapalne. Jej źródłem są takie produkty jak owoce morza i ryby – w szczególności langusta, krab, łosoś, pstrąg czy krewetki. Jest także dostępna w suplementach diety, a wyjątkową wchłanialnością charakteryzuje się, gdy jest przyjmowana w postaci kropli. Należy przy tym zachować ostrożność, gdyż jest to bardzo silny barwnik.
Niedobory antyoksydantów w organizmie mogą mieć szereg negatywnych skutków dla zdrowia. Prowadzą one do nadmiernego stresu oksydacyjnego, który może uszkadzać DNA, białka i lipidy w komórkach. Skutki niedoborów antyoksydantów mogą obejmować:
-
Zwiększone ryzyko wystąpienia chorób: Niedobory antyoksydantów wiążą się z zwiększonym ryzykiem wystąpienia wielu chorób, w tym chorób serca, nowotworów, chorób neurodegeneracyjnych, cukrzycy i otyłości.
-
Przyspieszenie procesu starzenia: Stres oksydacyjny może przyspieszać proces starzenia poprzez uszkadzanie struktur komórkowych i narządów wewnętrznych.
-
Osłabienie układu odpornościowego: Niedobory antyoksydantów mogą wpływać na funkcjonowanie układu odpornościowego, co zwiększa podatność na infekcje i choroby.
Niedobory antyoksydantów w ludzkim organizmie mogą prowadzić do różnych problemów zdrowotnych. Niewłaściwa dieta, palenie tytoniu i stres oksydacyjny są głównymi przyczynami tych niedoborów. W celu zapobiegania niedoborom antyoksydantów i korzystania z ich korzyści dla zdrowia, warto stosować zrównoważoną dietę, unikać palenia tytoniu i dbać o redukcję stresu oksydacyjnego poprzez odpowiednie nawyki życiowe. Organizmowi można również pomóc spożywając suplementy diety zawierające m.in. astaksantynę, ubichinol czy tokotrienole.
Bibliografia:
1. Halliwell, Barry, and John M. C. Gutteridge, Free Radicals in Biology and Medicine, 5th edn (Oxford, 2015; online edn, Oxford Academic, 22 Oct. 2015)
2. Pisoschi AM, Pop A. The role of antioxidants in the chemistry of oxidative stress: A review. Eur J Med Chem. 2015 Jun 5;97:55-74. doi: 10.1016/j.ejmech.2015.04.040. Epub 2015 Apr 22. PMID: 25942353.
3. Dreher D, Junod AF. Role of oxygen free radicals in cancer development. Eur J Cancer. 1996 Jan;32A(1):30-8. doi: 10.1016/0959-8049(95)00531-5. PMID: 8695238.